41 procent minder GFT opgehaald, 13% minder GFT-containers in Mol

Onze inwoners hebben het afgelopen jaar maar liefst 41 procent minder GFT-afval aangeboden. Dertien procent van de gezinnen leverde één of meerdere GFT-container(s) in. Bovendien verkochten we 1 500 compostvaten aan een verminderd tarief. Het betalend maken van het GFT in februari 2014 leidde naast de extra inkomsten tot een enorme daling van de verwerkingskosten.

Op 1 februari 2014 voerde het gemeentebestuur betalende GFT in en werd een aantal kilogramtarieven verhoogd. Verder trokken we de vaste kosten voor het gebruik van een grijze restafval- of een GFT-container op. Met deze tarieven blijft Mol nog ruim onder het gemiddelde van de afvalkosten die andere steden en gemeenten binnen het werkingsgebied van IOK Afvalbeheer doorrekenen aan hun inwoners.

Zo betaal je in onze gemeente sinds 2014 voor restafval 0,22 euro per kilogram. Voor GFT betaal je 0,12 euro per kilogram. De vaste kost voor het DIFTAR-systeem bedraagt 2 euro per maand, de kosten voor een GFT-container bedragen één euro per container per maand. Deze vaste kosten behoren tot de laagste tarieven binnen het werkingsgebied van IOK Afvalbeheer.

Waarom tariefaanpassingen?
De tariefaanpassingen hadden een dubbel doel. Allereerst was het de bedoeling om het principe van 'de vervuiler betaalt' verder in te voeren. Tot 1 februari 2014 lag onze kostendekkingsgraad op amper 20 procent. Dit betekent dat voor elke euro die je zelf betaalde voor je afval, de gemeentekas nog vier euro extra moest betalen om jouw afval af te voeren en te verwerken. Het GFT-afval was zelfs gratis, terwijl de verwerking hiervan aan de gemeentekas jaarlijks bijna één miljoen euro kostte.

Te weinig afvalbewustzijn
Een negatief neveneffect van deze uiterst lage tarieven - en dan zijn we meteen bij het tweede doel beland – was het ontbreken van financiële prikkels om afval te besparen. Mollenaars zaten binnen het werkingsgebied van IOK Afvalbeheer aan de top wat betreft het aantal kilogram ingezameld restafval en GFT-afval. Naast de belasting voor het milieu, joeg dit gebrek aan afvalbewustzijn de gemeentekas nog eens extra op kosten.

Minder afval ingezameld
Na één jaar zien we al duidelijke resultaten van de tariefaanpassingen. Terwijl we in de periode februari 2013 tot en met januari 2014 met zijn allen nog 4 915 ton GFT-afval in de groene containers stopten, zakte dit in de periode februari 2014 tot en met januari 2015 tot 2 863 ton. We spreken hier over daling van maar liefst 41 procent. Desondanks zitten we per inwoner nog steeds boven het gemiddelde van het werkingsgebied van IOK Afvalbeheer.

Voor het restafval zagen we in dezelfde periode een daling van 2 715 ton naar 2 600 ton, wat een daling inhoudt van 4 procent. Ook hier stellen we een trendbreuk vast. Deze daling met 115 ton valt onmogelijk te verklaren door de beperkte stijging van gezinnen die hun verplichte grijze container niet gebruiken. Sinds kort loopt naar deze groep van 829 gezinnen een onderzoek. De hoeveelheid ingezamelde gemengde plastic zakte 41 procent, van 258 naar 152 ton.

We vermoeden dat onze inwoners nu veel bewuster omgaan met hun afval. Voor het GFT verwijzen we naar het gigantische succes van de verkoop van compostbakken in de eerste jaarhelft van 2014. Zo verkochten we maar liefst 1 500 compostbakken aan een verlaagd tarief. In dezelfde periode werden 2 240 GFT-containers vrijwillig ingeleverd.

Meer sluikstorten?
Sommigen beweren dat hogere afvaltarieven onvermijdelijk tot meer sluikstorten leidt, maar dat lijkt niet het geval. Onze opruimingsdiensten ervaren op het terrein geen beduidende toename van dit hardnekkig fenomeen. Ook OVAM stelt dat er voor sluikstorten geen verschil bestaat tussen gemeenten of steden met hogere of lagere afvaltarieven.

Wat betekent dit financieel?
In 2013 ontvingen we voor het gebruik van de containers en de afvalophalingen van GFT en restafval een totaalbedrag van afgerond 450 000 euro. De kosten liepen door de lage tarieven en het lage afvalbewustzijn op tot meer dan 2,2 miljoen euro. Amper 21 procent van de kosten werd dus gedekt door ontvangsten.

Door de tariefaanpassingen stegen de gemeentelijke inkomsten uit afval in 2014 van 450 000 euro naar 1,32 miljoen euro. De gemeentelijke uitgaven voor het afval daalden van 2,2 miljoen naar 1,92 miljoen euro. Dit betekent een stijgende kostendekkingsgraad van 21 naar 69 procent. Iets minder dan een derde van de afvalkosten die een inwoner veroorzaakt, past de gemeentekas dus nog bij.

Het gemeentebestuur stelde bij de aankondiging van de nieuwe tarieven voor de kostendekkingsgraad een streefdoel van 70 procent voorop. Na amper één jaar is dit al bijna gehaald.